Yazılı basında 6-12 Mart 2017 haftasında, nefret söylemi üreten beş haber seçildi. Almanlar, Gayrimüslimler, Hıristiyanlar, Romanlar ve Suriyelilere yönelik nefret söylemi içeren bu örnekleri ve haklarında yazılmış analizleri aşağıda bulabilirsiniz.1

Ocak-Nisan 2017 döneminde, her hafta için derlenen nefret söylemi örneklerine ve haklarında yazılmış analizlere ulaşmak için tıklayınız.


1.

Gaziantep Ekspres, 10 Mart 2017

Gaziantep Ekspres gazetesinin, “Kentsel dönüşüm ne zaman?” başlıklı haberinde, “Ülkelerinde ki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye sığınan Suriyeli mülteciler, halkın tepkisini çekiyor. Yaprak ve Çakmak mahalleleri sakinleri Suriyeli mültecilerden şikâyetçi. Vatandaşlar, ‘Suriyeliler geldi, işsizlik arttı. Bizim gençlerimiz işsiz geziyor, onlar çalışıyor. Geceleri çok ses yapıyorlar, uyuyamıyoruz. Adamlar dükkan açıp, esnaflık yapıyor. Vergi falan vermiyorlar. Çocuklarımızla rahat rahat gezemiyoruz. Onlar geldikten sonra asayiş olayları artmaya başladı. Emniyet, hangisiyle ilgilensin. Suriyeliler konusuna bir çare bulunmasını bekliyoruz.’ dediler” sözleriyle, Suriyeliler hem sosyoekonomik bir tehdit olarak işaretleniyor hem de suçla ilişkilendiriliyor.

Gazete, hak temelli olmayan bir habercilik anlayışıyla, bir grup mahallelinin şikayetlerine vurgu yaparken Suriyelilerin tanıklığına ve duygularına hiç yer vermiyor. Böylece, Suriyelilere yönelik mevcut önyargıyı ve nefreti alevlendiriyor.


2.

Adana 5 Ocak, 9 Mart 2017

Adana 5 Ocak gazetesi, “Haşarı Çocuk” adlı köşede, “Çingene kendi överken hırsızlığını anlatırmış” ifadelerini günün sözü olarak dolaşıma sokuyor. Gazete, Romanlarla ilgili olumsuz bir yargı içeren bu sözleri yayımlayarak onlara yönelik önyargıları ve ayrımcılığı pekiştiriyor.


3.

Ortadoğu, 9 Mart 2017

Ali Öncü, “MÜSLÜMAN ‘KANI’ BU KADAR UCUZ MU?” başlıklı yazısında, “Dünyadan Ortadoğu'yu koruması İçin yardım istiyoruz. Hıristiyan ülkeler ‘GÜYA’ geliyor. Onlar kimi öldürüyor? Yine Müslümanları. Bu keşmekeşlik içinde, Bize, birbirimizi öldürmemiz için milyarlarca dolar silah satıyorlar. Yer altı kaynaklarımıza el koyuyorlar. Karılarımızın kızlarımızın ırzına geçiyorlar” sözleriyle, Hıristiyanları düşman olarak kodluyor ve okuyucuyu onlara karşı kışkırtıyor. Öncü ayrıca, “Adamı bu yüzden; Din düşmanı G VUR bile ilan ettiler” cümlesiyle, Türkiye’de Müslüman olmayan kimlikler için bir nefret ve aşağılama ifadesi olarak kullanılan ‘gâvur’ sözcüğü ile onlara yönelik düşmanlık algısını güçlendiriyor.


4.

Yeni Söz, 7 Mart 2017
Yeni Söz gazetesinin “Almanlar köşeye sıkışınca kin kustu” başlıklı haberinde, devletler arası bir olay doğrudan Alman kimliği ön plana çıkarılarak başlığa taşınıyor, böylece Almanlara dair önyargılar güçlendiriliyor. 

1. Nefret söylemi odaklı sistematik medya izleme çalışması kapsamında, tüm ulusal gazeteler ve sayısı 500’ü bulan yerel gazete önceden belirlenen anahtar kelimeler üzerinden (ör. hain, dönme, mülteci, Hıristiyan, Yahudi, bölücü vs.) medya takip merkezi aracılığıyla taranıyor. Bu anahtar kelimeleri içeren haber ve köşe yazıları günlük olarak okunuyor (gazetelerin hafta sonu baskıları hariç) ve nefret söylemi içeren yazılar tespit ediliyor. Esas olarak ulusal, etnik ve dini kimlik temelli nefret söylemine odaklanılırken cinsiyetçi ve homofobik/transfobik söylemler de tarama kapsamına alınıyor.