Yazılı basında 8-14 Nisan 2019 haftasında nefret söylemi üreten dört haber seçildi. Fransızlar, Hindular, gayrimüslimler ve LGBTİ'lere yönelik nefret söylemi içeren bu örnekleri ve haklarında yazılmış analizleri aşağıda bulabilirsiniz. 1
1.Diriliş Postası’nın “Küstah Fransız’a tarih dersi” başlıklı haberinde, Fransa’da 24 Nisan’ın Ermeni Soykırımı’nı anma günü ilan edilmesinin ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Fransa parlamenteri Sonia Krimi arasında yaşanan tartışma aktarılıyor. Tartışmanın, Fransız kimliğine yönelik hakaret içeren ifadelerle başlığa taşınması, Fransızlara yönelik olumsuz hislerin güçlenmesine neden oluyor. |
2.Ortadoğu gazetesinin, “İnek eti satan Müslümana Hindular saldırdı” başlıklı haberinde, Hindistan’da inek ettiği satması nedeniyle bir Müslümanın saldırıya uğraması konu ediliyor. Haber bu genellemeyle, Hinduları Müslümanlara yönelik bir tehdit olarak işaretliyor ve onlara yönelik olumsuz yargıları güçlendiriyor. |
3.Karadeniz gazetesinin, “Gavuroğlu gavur” başlıklı haberinde, bir ayının köye inmesinin ardından arı kovanlarının zarar görmesi aktarılıyor. Haberde arıcının sözleri tırnaksız bir şekilde başlığa taşınıyor ve Türkiye’de Müslüman olmayan kimlikler için bir nefret ve aşağılama ifadesi olarak kullanılan ‘gâvur’ sözcüğü kullanılıyor. Haber böylece, gayrimüslimlere yönelik olumsuz algıları körüklüyor. |
4.Yeni Akit gazetesinin, “Homo destekçileri BAŞKAN SEÇİLDİ” başlıklı haberinde, 31 Mart yerel seçimleri öncesinde “LGBTİ+ Dostu Belediyecilik Protokolünü” imzalayan ve sonrasında belediye başkanı olarak seçilenler hedef gösteriliyor. Haberde, “CHP, HDP ve TKP listelerinden belediye başkanı seçilen isimler, kamunun imkanlarını sapkın homolara peşkeş çekmek için gün sayıyor”ve “Eşcinsel sapkınlara verecekleri desteği protokol imzalayarak resmi hale getiren isimlerin tamamının, Türkiye'nin bölünmez bütünlüğüne düşman partilerden seçilmesi dikkat çekti” ifadeleriyle, LGBTİ’ler defalarca sapkın olarak kodlanıyor ve cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerinden ötürü toplum için ‘tehdit’ olarak işaretleniyor. Gazete böylece, LGBTİ’leri adeta bir ‘düşman’ olarak işaretliyor, onların hedefi olduğu ayrımcılığın ve şiddetin normalleşmesine ve yaygınlaşmasına neden oluyor. |
1. Nefret söylemi odaklı sistematik medya izleme çalışması kapsamında, tüm ulusal gazeteler ve sayısı 500’ü bulan yerel gazete önceden belirlenen anahtar kelimeler üzerinden (ör. hain, dönme, mülteci, Hıristiyan, Yahudi, bölücü vs.) medya takip merkezi aracılığıyla taranıyor. Bu anahtar kelimeleri içeren haber ve köşe yazıları günlük olarak okunuyor (gazetelerin hafta sonu baskıları hariç) ve nefret söylemi içeren yazılar tespit ediliyor. Esas olarak ulusal, etnik ve dini kimlik temelli nefret söylemine odaklanılırken cinsiyetçi ve homofobik/transfobik söylemler de tarama kapsamına alınıyor.