2023'ün Şubat ayında yazılı basında ulusal, etnik ve dinî kimlik gruplarını hedef alarak nefret söylemi içeren haber ve köşe yazılarını eleştirel söylem analiziyle inceledik. “Basında Nefret Söylemi: Şubat Ayından Seçtiklerimiz” ile haber kupürlerine ve detaylı analizlerine erişebilirsiniz.

Şubat ayında Türkiye yazılı basınında;

  • Suçun kimlikle ilişkilendirilmesi yoluyla, Suriyelilerin toplumsal düzen için tehdit oluşturdukları algısı yaratıldı ve Suriye’den göç eden kişi sayısı sorunsallaştırılarak işgal tehdidi oluşturdukları iddia edildi.
  • Ermeni kimliği, Hocalı Katliamı anmasını konu edinen haber ve köşe yazılarında şiddet ve tehdit unsuru olarak işaret edildi.
  • Hindistan’da Müslümanlara yönelik düzenlendiği iddia edilen şiddet olaylarının sorumlusu olarak Hindular hedef gösterildi.
  • Yahudi kimliği saldırganlıkla ilişkilendirildi ve şiddet olaylarının sorumlusu olarak işaret edildi.
  • Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’yle güncel ilişkisini konu edinen haberlerde, Rum kimliği olumsuz ifadelerle anıldı.

3 Şubat 2023

1. Milat, “TARİHİ KİLİSEYE YAHUDİ SALDIRISI”
Haber, Doğu Kudüs’teki kilisede yer alan İsa heykeline zarar verilmesini ve konuyla ilgili İsrail polisiyle kilise görevlisinin açıklamalarını konu ediniyor. Haber içeriğinde olayın sorumlusu ‘fanatik bir Yahudi’ olarak isimlendirilirken haber başlığında söz konusu olayın sorumluluğu Yahudi kimliğine yükleniyor. Başlıkta yer alan ‘Yahudi Saldırısı’ ifadesiyle Yahudi kimliği saldırganlıkla ilişkilendiriliyor. Şiddetle ilişkilendirilen ve tehdit olarak işaret edilen Yahudilere yönelik mevcut önyargılar pekiştiriliyor. 



6 Şubat 2023

2. Adana 5 Ocak, “Kavgacı Suriyeliler sınır dışı edildi”
Haber Adana’da pazar yerinde yaşandığı iddia edilen kavgayı ve şüphelilerin gözaltına alındıktan sonra sınır dışı edilmesini konu ediniyor. Söz konusu olay haberleştirilirken suçun kimlikle ilgisi olmamasına rağmen başlıkta ve haber içeriğinde Suriyeli kimliği vurgulanıyor. Kimliğin şiddetle ilişkilendirilmesi yoluyla mültecilerin toplumsal düzen için tehdit oluşturduğu algısı pekiştiriliyor ve Suriyelilere yönelik mevcut önyargılar körükleniyor. 


5 Şubat 2023

3. Yeni Bakış Gazetesi, “Rum’lar akın akın geliyor”
Haber, 2022 yılında Kuzey Kıbrıs’a kara kapılarından geçişlerin hangi ülkelerin vatandaşlarına ait olduğunu konu ediniyor. Geçişlere dair sayıların yer aldığı tablodaki verilerin kaynağına dair herhangi bir bilgi paylaşılmıyor. Tablodaki verilere göre bir önceki yılla karşılaştırıldığında en yüksek artış oranı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne ait olmamasına rağmen Rumların geçiş oranı sorunsallaştırılıyor. Başlıktaki ifadeyle Rumlar tehdit olarak işaret ediliyor ve çarpıtma yoluyla nefret söylemi üretiliyor.


12 Şubat 2023

4. Yeni Marmara, “NE YAZSAM BOŞ GELİYOR BU GÜNLERDE…”
6 Şubat depremlerini konu alan köşe yazısında sosyal medyada ‘Suriyeli gasp çetesi ve hırsızların’ görüntülerinin bulunduğu iddiası eleştirel bir yaklaşımla değerlendirilmeden yeniden üretiliyor. Bahsedilen videolardaki görüntüler aktarılırken kimliğin suçla ilişkisi olmamasına rağmen Suriyeli kimliği vurgulanıyor. Suriyeli kimliği suçla ilişkilendirilerek hedef gösteriliyor. Ayrıca, Hatay’da geçici koruma statüsü altında yaşayan Suriyeli nüfusun varlığı sorunsallaştırılıyor. Türkiye vatandaşlarının Hatay’dan göç etmesi durumunda Hatay’da yaşayan Suriyeli nüfusun tehdit oluşturacağı iddia ediliyor. Hatay’da yapılan referandum hatırlatılıyor ve demografik yapının değişme ihtimali üzerinden Hatay’ın bir başka referandumla ‘kaybedilebileceği’ öne sürülüyor. Konu olan iki durum üzerinden Suriyeliler hedef gösteriliyor ve kimliğe yönelik düşmanlık algısı pekiştiriliyor.

 




16 Şubat 2023


5. Anayurt, “Asrın felaketi yaşanırken”
Köşe yazısında, 6 Şubat depremleri sonrasında bölgede yaşanan yağma ve hırsızlık olaylarının sorumluluğu Suriyeli kimliğine yükleniyor. Hakaret ve suçla ilişkilendirilme yoluyla Suriyeliler hedef gösteriliyor. Ayrıca, Türkiye’de farklı statülerde yaşayan Suriyeli nüfus ve Suriye’den gelen kadınların doğum oranları sorunsallaştırılıyor. Suriyelilere dair doğru bilinen yanlışların bir çoğu yazıda tekrarlanıyor ve Suriyelilerin varlığı tehdit olarak işaret ediliyor. Tehdit iddiası '1914'te Ermenilerin Türklere saldırdığı’ anlatısıyla ilişkilendiriliyor. Bu anlatı genelleme ve suçla ilişkilendirmeyle Ermenilere yönelik düşmanlığı körüklüyor. Benzer şekilde Suriyeliler de işgal tehdidi oluşturdukları iddiasıyla düşman olarak işaret ediliyor. Bahsedilen iddialar üzerinden Ermenilere ve Suriyelilere yönelik nefret söylemi üretiliyor.

 


17 Şubat 2023

6. Yeni Akit, “HİNDULARIN KAN DONDURAN VAHŞETİ”
Haber, Hindistan’da iki Müslümanın ‘inek kestikleri’ için öldürüldüğü iddiasını ve öldürülen kişilerin ailelerinin açıklamasını konu ediniyor. Haber başlığında, olayın sorumluluğu Hindu kimliğine yükleniyor. Yine başlıkta yer alan ‘vahşet’ ifadesinin Hindu kimliğiyle ilişkilendirilmesi yoluyla Hindular hedef gösteriliyor. Hindulara yönelik düşmanlık körükleniyor.

 
15 Şubat 2023

 7. Çorum Haber, “Sungurlu’nun kurduğu aşevini yağmalamak istediler”
Haber, 6 Şubat depremleri sonrasında Sungurlu Belediyesi tarafından Hatay’da kurulan aşevini ve Belediye Başkanı'nın Suriyelilere dair açıklamasını aktarıyor. Başkan, açıklamasında malzemelerin Suriyeliler tarafından yağmalanmaya çalışıldığını ve müdahale etmeye çalıştıklarını iddia ediyor. Söz konusu iddia haberleştirilirken Başkan’ın açıklamasına eleştirel bir bakışla yaklaşılmıyor ve olayın teyit edilmesi gerektiğine değinilmiyor. Bunun yanı sıra, iddia edilen suçun sorumluluğu Suriyeli kimliğine genelleniyor. Suriyelilerin hedef gösterilmesiyle nefret söylemi üretiliyor. Mülteci ve sığınmacıların sıklıkla hedef gösterildiği gündemde, bu haber de mültecilere yönelik mevcut önyargıların pekiştirilmesine neden oluyor. 

 


 
16 Şubat 2023

8. Gaziantep Sabah, “Yardımlar adaletsiz şekilde dağıtılıyor yağma ve hırsızlık olayları yaşanıyor”
Haber, Antep’te deprem sonrası kurulan çadır kentteki sorunları ve vatandaşlarla yapılan röportajı aktarıyor. Röportajda yardımların adaletsiz şekilde dağıtıldığı, yağma ve hırsızlık olaylarının yaşandığı iddia ediliyor. ‘Suriyeliler, çok fazla yağmacılık yapıyor.’ iddiası haber içeriğinde tırnak işareti kullanılmadan aktarılıyor. Teyit edilmeyen bu iddiada kimliğin suçla ilişkilendirilmesi yoluyla Suriyelilere yönelik nefret söylemi yeniden üretiliyor. 

 


22 Şubat 2023

9. İzmir 9 Eylül, “Hatay’a dikkat!”
Köşe yazısında, yaşanan depremler sonrası Hatay’ın demografisinde yaşanan değişimler Hatay’ın Türkiye’ye dahil edildiği tarihsel anlatıyla ilişkili olarak yorumlanıyor. Vatandaşlık statüsüne sahip kişilerin deprem bölgesinden ayrılmasının göçmen ve mültecilere göre kolay olması Suriyeli nüfusun artışıyla sonuçlanıyor. Bunun üzerinden Suriyelilerin tehdit oluşturduğu iddiası Hatay’da mülk satın aldıkları ve şirket kurdukları iddialarıyla pekiştiriliyor. Eksik ve yanlış bilginin yeniden üretildiği yazıda Suriyelilere yönelik mevcut önyargılar ve düşmanlık körükleniyor.

 


24 Şubat 2023

10. Gazete Boğaz, “YUNAN ÖLÜME TERK ETTİ TÜRK KURTARDI!”
Haber, Ayvacık açıklarında Yunanistan sahil güvenlik ekipleri tarafından mültecilerin Türkiye karasularına geri itilmeleri aktarılıyor. Haber başlığında söz konusu insan hakları ihlallerinin sorumluluğu Yunan kimliğine yükleniyor. Yunan kimliğinin karşısında Türk kimliği ‘kurtarıcı’ olarak konumlandırılıyor ve kimlikler arasında hiyerarşik bir ilişki oluşturuluyor. Bu yolla, Yunanlara yönelik önyargılar ve düşmanlık körükleniyor.

 


26 Şubat 2023 

11. Yeni Akit, “Ermenilerin Hocalı Katliamı unutulmuyor”
Haber, 26 Şubat 1992 tarihinde Hocalı’da yaşanan katliamı konu ediniyor. Haber başlığında ve içeriğinde bir grup tarafından uygulanan şiddet eylemlerinin sorumluluğu Ermeni kimliğine genelleniyor. Ermenistan ve Azerbaycan arasında gerçekleşen gerginliğin ve devlet politikalarının sorumlusu olarak Ermeniler işaret ediliyor. Kimliğin şiddet ve saldırganlıkla ilişkilendirilmesi yoluyla Ermenilere yönelik düşmanlık algısı körükleniyor. 

 


27 Şubat 2023 

12. Yeni Akit, “Ermenilerin yaptığı katliam soykırımdır”
Haberde, Hocalı Katliamı soruşturmasında görev almış emekli askerî savcının görüşleri aktarılıyor. Yaşanan katliamın uluslararası sözleşmelere göre soykırım olarak adlandırılması gerektiği aktarılıyor. Haber metninde ‘Ermeni güçleri’ ifadesi kullanılırken haber başlığında yaşananların sorumluluğu Ermeni kimliğine yükleniyor. Başlıkta Ermeni kimliği suç ve şiddetle ilişkilendiriliyor. Bu yolla hedef gösterilen Ermenilere yönelik düşmanlık körükleniyor. 

 


25 Şubat 2023

13. Yeni Akit, “Hindulardan İslam merkezine saldırı”
Haber, Hindistan’ın Maharaştra eyaletinde yer alan İslam merkezine bir grup tarafından saldırı düzenlendiği iddiasını aktarıyor. Bir grup tarafından düzenlenen eylemlerin sorumluluğu Hindu kimliğine yükleniyor. Hindu kimliği şiddetle ilişkilendirilerek saldırgan olarak işaret ediliyor. Hindulara yönelik mevcut önyargılar ve düşmanlık algısı pekiştiriliyor.


9 Şubat 2023 

14. Aydınlık, “Türkler can derdinde Rumlar fırsat peşinde”
Haber, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Dışişleri Bakanlığı’nın Maraş’ta yaşanan depremler sonrasında Türkiye’ye yardım gönderebileceğine dair yapılan açıklamayı konu ediniyor. Söz konusu açıklamada yardımların ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’ adına gönderileceğinin söylenmesi KKTC’nin tanınmaması olarak yorumlanıyor ve sorunsallaştırılıyor. Haber, başlığa taşınırken Rum ve Türk kimlikleri arasında hiyerarşik bir ilişki kuruluyor. Rum kimliği olumsuz sıfat kullanımıyla hedef gösteriliyor. Rumlara yönelik mevcut önyargılar pekiştiriliyor. 

 
21 Şubat 2023

15. Diriliş Postası, “Yahudilerden Mescid-i Aksa’ya baskın”
Haber, Yahudi bir grubun Harem-i Şerif’e baskın düzenlediğine dair Kudüs İslami Vakıflar İdaresi tarafından yapılan açıklamayı aktarıyor. Söz konusu açıklama haber başlığına taşınırken olayın sorumluluğu Yahudi kimliğine yükleniyor. Yine başlıkta Yahudi kimliği şiddetle ilişkilendiriliyor ve Yahudilere yönelik düşmanlık körükleniyor. 

 

Bu proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.