Yazılı basında 22-28 Temmuz 2019 haftasında nefret söylemi üreten dört haber seçildi. Suriyelilere yönelik nefret söylemi içeren bu örnekleri ve haklarında yazılmış analizleri aşağıda bulabilirsiniz.¹

1. Korkusuz gazetesinin “BESLE KARGAYI OYSUN GÖZÜNÜ” başlıklı haberinde atılan başlık ve “4 milyon Suriyeli’ye hem aş, hem iş verdik ama bakın onlar ne yaptı…” ifadeleriyle Suriyeli mülteciler ‘nankörlük’le suçlanıyor. Bu suçlamayla başlayan haberde, mültecilere destek çağrısı yapan bir eylem afişi, bir Suriyeli mülteciye ait olduğu iddia edilen fotoğraf ve bir Suriyeli sanatçının çizdiği söylenen bir illustrasyona Suriyeli mültecilerin ‘nankör’ oldukları savına destek olacak şekilde yer verililyor. “Türkiye iç savaştan kaçan milyonlarca Suriyeli'yi bağrına bastı. Bu topraklar onlara sıcacık yuva ve ekmek kapısı oldu. Ancak, Türkiye'den ABD'ye giden Moustafa Jacoub isimli suriyeli'nin yaptığı karikatür pes dedirtti. Türk Bayrağı'nın üzerindeki hilali dişli bir canavarın ağzına benzetti. Yıldızı da kaçan insanlar şekline çevirdi. Çirkin karikatürü "Türkiye'de suriyeli mülteciler" notu ile paylaştı” ifadeleriyle Suriyeli kimliğine atfedilen ‘nankörlüğün’ karşısına ‘şefkatli ev sahibi’’olarak Türkiyeliler konumlandırılarak, Suriyeli ve Türkiyeli kimlikleri arasında bir zıtlık inşa ediliyor. Ayrıca,bir milletvekilinin “Suriyeliler’den şehirler yaşanmaz hale geldi” açıklaması ara başlığa taşınarak Suriyeliler hedef gösteriliyor. Haber bütünüyle, Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin varlığını bir ‘problem’ olarak sunarken, Suriyelileri Türkiye’ye ‘nankörlük’ etmekle suçlayarak hedef gösteriyor.

2. Songül Başkaya, “ÇARPICI GÖÇ RAKAMLARI!” başlıklı köşe yazısında Türkiye’ye yapılan zorunlu göçleri ve Türkiye’de yaşanan beyin göçlerini konu ediniyor. “Elbette hangi gerekçe ile olursa olsun memleketimizden göçü onaylamak mümkün değil. Ama neredeyse her şeyin bedava olduğu Suriyelilerin yanında aynı olanaklardan yararlanmayı bırakın mesleki eğitimleri bile engellenen gençleri düşünmek gerek…” ifadeleriyle Suriyeli mülteciler konusundaki bu iddiaları Türkiye’den beyin göçünün sebeplerinden biri olarak gösteriyor. Yazar böylece, Suriyeli mültecilere yönelik mevcut olumsuz yargıları körüklüyor ve Suriyelileri hedef gösteriyor.

3. Yeni Mesaj gazetesi, “Suriyeliler İstanbul’da meydanlara iniyor” başlıklı haberinde İçişleri Bakanlığının Suriyeli mülteciler hakkındaki kararını ele alıyor. Habere konu olan eyleme, haber metninde bir iddia olarak yer verilirken atılan “Suriyeliler İstanbul’da meydanlara iniyor” başlığı, haber içeriğiyle çelişiyor ve tüm Suriyelileri bu muhtemel protestodan mesul tutarak hedef gösteriyor.

4. Mustafa Ekmekcioğlu, “Suriyeliler eylem yapacakmış!” başlıklı köşe yazısında İçişleri Bakanlığının Suriyeli mülteciler hakkında verdiği kararı konu ediyor. Bu kararı aktarırken “Ancak İstanbul’da bulunan Suriyeliler bu karardan pek memnun değil”, dedikten sonra “(...)Suriyeliler, İstanbul valiliğinin aldığı bu kararı protesto etmek için bugün İstanbul Valiliği önünde eylem yapmayı düşünüyor” iddiasına yer vererek tüm Suriyelileri hedef gösteriyor. “Türkiye ekonomik krizle boğuşurken, şirketleri batarken, insanlar işsiz kalırken yaklaşık 4 milyon Suriyeliyi besliyoruz” hiçbir kaynak göstermeksizin yer verdiği bilgilerle, yazar Suriyeli mültecilerin varlığını bir ‘ekonomik tehdit’ olarak gösteriyor ve kimliği hedefe alıyor.

^{1. Nefret söylemi odaklı sistematik medya izleme çalışması kapsamında, tüm ulusal gazeteler ve sayısı 500’ü bulan yerel gazete önceden belirlenen anahtar kelimeler üzerinden (ör. hain, dönme, mülteci, Hıristiyan, Yahudi, bölücü vs.) medya takip merkezi aracılığıyla taranıyor. Bu anahtar kelimeleri içeren haber ve köşe yazıları günlük olarak okunuyor (gazetelerin hafta sonu baskıları hariç) ve nefret söylemi içeren yazılar tespit ediliyor. Esas olarak ulusal, etnik ve dini kimlik temelli nefret söylemine odaklanılırken cinsiyetçi ve homofobik/transfobik söylemler de tarama kapsamına alınıyor.}