Hrant Dink Vakfı bünyesindeki ASULİS Dil, Diyalog, Demokrasi Laboratuvarı’nın Tanıl Bora’nın son kitabı, Zamanın Kelimeleri: Yeni Türkiye’nin Siyasî Dili üzerine düzenlediği söyleşi İlksen Mavituna moderatörlüğünde 1 Mart 2018 Perşembe günü Havak Salonu’nda yapıldı.

Söyleşinin videosu

İlksen Mavituna, kelimelerin taşıdığı anlamlar ve insanları nelere sevk ettikleri üzerine bir temadan yola çıkarak Tanıl Bora’nın çalışmasındaki ‘kelimeler’ kavramını tartışmaya açtı. Tanıl Bora, çalışmasında konu edindiği kelimelerin üzerimize fırlatılan taşlar işlevi gördüğünü ama bir yandan da bu imgenin deniz kenarındaki çakıl taşları gibi denizin zaman içerisinde aşındırdığı ve belki bir süre sonra kalmayacak taşları da düşündürdüğünü anlattı. Bu çalışmasıyla Bora, hiç evveliyatı olmayan bir kelimenin birden bire gündeme sokulup hiç sorgulanamaz bir hakikati ifade ediyormuş gibi kullanılabilir olduğuna dikkat çekmeye çalıştığını belirtti. Çalışmasında konu edindiği bu kelimelerin neyi ifade ettiğine ya da çağrıştırdığına dair siyasi bir sorgulamanın olmadığını belirten Tanıl Bora, taş gibi üzerimize atılan bu kelimelerin hiçbirini veri kabul etmemek, mümkünse kulllanmamak ya da duruma göre tersine çevirerek kullanmak gerektiğini dile getirdi. Bu kelimeleri bu doğallığıyla kabul etmenin çok büyük bir sorun olduğunu öne süren Bora, bu çalışma ile siyasi bir sorgulama yapmaya çalıştığını dile getirdi.

“Tanıl Bora, Zamanın Kelimeleri’nde yakın tarihin siyasal hayatında döne dolaşa tekrarlanan deyim ve söyleyişlerin, sloganların, kalıp sözlerin izini sürüyor. Sorgulanmadan kullanılan kelimelerin ve söz kalıplarının, kimi zaman nasıl “iktidarın lâfları” olmaktan da çıkıp doğallaştığını, hatta bazen muhalefetin de ezberine yerleştiğini ortaya koyuyor.

Kelimelerin, lâfların cari anlamlarına ve işlevlerine bakmanın, zihniyet repertuarı oluşturmaya yarayabilecek bir yanı var. Bir ideolojik anlam haritası çizme çabası. Yanı sıra, bu kalıp sözlerdeki başka imaları, bazen yitik anlamları aramaya açılıyor.”