6–8 Mayıs 2025 tarihleri arasında, Hrant Dink Vakfı (HDF) İstanbul’da bir Çevre ve İklim Diyalog Programı düzenleyerek Türkiye ve Ermenistan’dan uzmanları bir araya getirdi. Program, Vakfın iki komşu ülke arasında doğrudan diyaloğu güçlendirmeye yönelik süregelen çabalarının bir parçası olarak tasarlandı ve ortak çevresel sorunlar etrafında sınır ötesi işbirliği olanaklarının araştırılmasını amaçladı.
Programın ilk gününde, Ermenistan’dan gelen uzmanlar, Türkiye’de çevre politikaları ve savunuculuğu alanında önde gelen iki kurumla bir araya geldi. TEMA Vakfı’nda sürdürülebilir ağaçlandırma, çevre eğitimi ve taban örgütlenmeleri gibi konular üzerine görüşmeler yapıldı. Grup daha sonra İstanbul Politikalar Merkezi (IPM)’ni ziyaret etti. Ev sahibi ekip, merkezin iklim değişikliği, demokratik yönetişim ve çevre eğitimi materyalleri üzerine yürüttüğü disiplinlerarası araştırmaları ve projeleri katılımcılarla paylaştı.
Programın merkezinde, 7 Mayıs’ta düzenlenen ihtiyaç değerlendirme toplantısı yer aldı. “Sınırın İki Yakası: Türkiye ve Ermenistan’ın Ortak Çevresi” başlığıyla gerçekleştirilen arama toplantısı, Dr. Sinan Erensü moderatörlüğünde yürütüldü. Toplantı, her iki ülkeden ekolojistler, iklim politikası uzmanları, eğitimciler ve akademisyenlerden oluşan 18 katılımcıyı bir araya getirdi. Görüşmelerde atık yönetimi, su kaynaklarının kullanımı — özellikle ortak su yolları üzerine baraj inşası —, sınır bölgelerinde biyolojik çeşitlilik ve afetle mücadele yöntemleri gibi temel çevresel sorunlar ele alındı. Katılımcıların hem disiplin hem de coğrafi çeşitlilik açısından zenginliği, toplantıyı son derece verimli ve geniş kapsamlı kıldı. Ortak odak alanları belirlendi; ortak politika üretimi, iletişim ağlarının kurulması ve gelecekteki işbirlikleri için finansman olanaklarının değerlendirilmesi için bir alan yaratıldı. Toplantı aynı zamanda, her iki ülkedeki çevre aktörleri ve karar vericileri hedefleyen bir ihtiyaç değerlendirme raporunun hazırlık aşaması olarak değerlendirildi.
Toplantının ardından uzmanlar, Türkiye’de çevresel ve mekânsal adalet konularında çalışan iki kurum olan Postane ve Mekânda Adalet Derneği (MAD)’yi ziyaret etti. Bu ziyaretler, kent ortak alanları, katılımcı planlama ve savunuculuk alanlarında topluluk temelli girişimlerden öğrenme fırsatı sundu.
Programın son gününde katılımcılar, 23.5 Hrant Dink Hafıza Mekânı’nı ziyaret etti. Ardından, bağımsız bir topluluk radyosu olan Apaçık Radyo ile bir görüşme gerçekleştirildi. Bu görüşme sırasında Ermenistanlı uzmanlar, Apaçık Radyo’nun Türkiye’de çevre ve iklim meselelerini nasıl ele aldığına dair bilgi edinme fırsatı buldu. Program, İstanbul’un en büyük ve ekolojik açıdan en değerli yeşil alanlarından biri olan Validebağ Korusu’na yapılan saha ziyaretiyle sona erdi. Burada katılımcılar, koruyu korumak için 26 yıldır çalışan Validebağ Gönüllüleri ile bir araya geldi.
Çevre ve İklim Diyalog Programı, sınır ötesi uzmanlık paylaşımı ve iletişim ağlarının oluşumu için özgün bir alan yaratarak, Türkiye ve Ermenistan’daki çevre ve iklim uzmanları arasında diyaloğu ilerletmede önemli bir adım oluşturdu.
Bu diyalog programı, Friedrich-Ebert-Stiftung Türkiye Ofisi’nin desteğiyle hayata geçirilmiştir.
