Türkiye-Ermenistan Burs Programı, iki komşu ülkeden akademi, sivil toplum, medya, kültür ve sanat, çeviri ve tercümanlık/dil öğrenimi, hukuk gibi alanlarında uzman değişimi ve kalıcı iş birliğinin büyük ölçüde ihtiyaç duyulduğu alanlarda profesyonellerin sınır ötesi etkileşimini ve iş birliğini teşvik etmek amacıyla Hrant Dink Vakfı tarafından oluşturulmuştur.

2023-2024 yıllarında, “Türkiye-Ermenistan Normalleşme Sürecine Destek: Hızlı Yanıtlar” programı çerçevesinde, Hrant Dink Vakfı beş profesyonele komşu ülkede iki hafta ile bir ay arasında kısa dönem burs yapma fırsatı sundu.

Türkiye'den akademisyen ve siyaset bilimi profesörü Cengiz Aktar, bursiyer olarak programını Ermenistan'daki American Üniversity of Armenia, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Programı'nda bulundu.

Cengiz Aktar, hâlihazırda Atina Üniversitesi EKPA-Turkmas'ta görev yapan bir siyaset bilimi profesörüdür. Daha önce İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi’nde Avrupa Çalışmaları Bölüm Başkanlığı yapmıştır. AB entegrasyon politikaları ve mülteci/göç konularının yanı sıra, araştırmaları etnik ve dini azınlıklarla ilgili hafıza politikaları ve siyasi merkezileşme tarihi üzerine yoğunlaşmaktadır.

Burs programı süresince, AUA'da dersler vermenin yanı sıra, çeşitli halka açık etkinliklere katıldı. Bunlar arasında “Türkiye 2023: Cengiz Aktar ile Söyleşi” başlıklı AUA iç paneli; YouTube’da da yayınlanan “Türkiye Cumhuriyeti’nin Yüzüncü Yılına Doğru – Emperyal Süreklilikler ve Kopuşlar” konulu AUA'daki halka açık etkinlik; ve Ermenistan Fransız Üniversitesi'nde düzenlenen “Farklı Bir Ermeni-Türk İlişkisi: Yapısal Engeller ve Perspektifler” başlıklı halka açık panel de vardı.

Mikayel Khachatryan, halk sağlığı hukuku uzmanı olarak bursunu İstanbul’daki Koç Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü'nde gerçekleştirdi.

Khachatryan, Yerevan’daki Rus-Ermeni Üniversitesi'nde Halk Sağlığı Hukuku Yüksek Lisans Programı’nın kurucusu ve akademik direktörüdür. Daha önce Ermenistan İnsan Hakları Savunucusu (Ombudsman) Ofisi’nin Uluslararası İşbirliği Bölüm Başkanlığı görevini yürütmüştür. Ermenistan, İtalya, İsrail, Romanya, Rusya, Türkiye, Ukrayna ve ABD'deki uluslararası akademik dergilerde yayımlanmış yaklaşık 40 makalesi ve üç hukuk el kitabında ortak yazarlığı bulunmaktadır.

Burs kapsamında, Mikayel Khachatryan, lisans ve yüksek lisans seviyesindeki tıp öğrencilerine ve Koç Üniversitesi Küresel Sağlık Yüksek Lisans Programı mezunlarına sağlık hukuku ve insan hakları konularında sunumlar ve dersler verdi. Ayrıca akademik çevrelerle ve Halk Sağlığı Bölümü çalışanlarıyla yaptığı görüşmeler, deneyim alışverişine ve olası iş birliği alanlarının belirlenmesini sağladı.

Ermenistan'dan Karolina Sahakyan, Türkoloji alanında uzmanlaşmış olup bursunu Koç Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü'nde gerçekleştirdi.

Sahakyan, Ermenistan Ulusal Bilimler Akademisi'ne (NAS RA) bağlı Uluslararası Bilimsel-Eğitim Merkezi'nde Türkçe ve Yerevan Devlet Üniversitesi'nde diplomatik protokol dersleri vermektedir. Aynı zamanda NAS RA’da doktora çalışmalarını sürdürmektedir. Edge Yayınevi ile iş birliği yaparak Türkçe edebiyat eserlerini Ermeniceye çevirmektedir.

Bursu süresince, Koç Üniversitesi’nde Çağdaş Türk Edebiyatı derslerine ve Boğaziçi Üniversitesi’nde Osmanlı Paleografyası ve Osmanlı Türkçesi derslerine katıldı. Araştırmalarını Osmanlı tarih yazımına yoğunlaştırarak, özellikle 19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili birincil kaynakları ve tarihi metinleri inceledi. Çağdaş Türk Edebiyatı dersine katılımı, Türkiye’deki güncel edebi akımları anlamasına katkı sağladı ve edebi çeviri çalışmalarına destek sundu. Ayrıca, farklı akademisyenlerle tanışarak gelecekteki iş birlikleri için önemli bağlantılar kurdu.

Tigran Amiryan, kültür araştırmacısı, edebiyat eleştirmeni, küratör ve göstergebilimci olarak burs programını Balat Surp Hıreşdagabed Ermeni Kilisesi Vakfı’nda gerçekleştirdi.

Tigran Amiryan, Cultural and Social Narratives Laboratory'nin (CSN Lab) kurucusu ve başkanıdır. Araştırmaları, çağdaş kültür, sanatsal temsiller, bireysel ve kolektif hafızanın anlatısallaştırılması üzerine odaklanmaktadır.

Burs kapsamında, Balat Surp Hıreşdagabed Ermeni Kilisesi Vakfı’nın ve vakfa bağlı olarak geçmişte faaliyet gösteren Khorenyan Okulu ve Yetimhanesi'nin arşivlerini inceledi. Yeni oluşturulan bu arşiv, ilk kez akademik bir çalışmaya konu oldu. Burs programı kapsamındaki çalışmaları, 2023'te başladığı Balat Ermeni toplumu araştırmasını genişletmesine olanak sağladı. Ayrıca sözlü tarih görüşmeleri ve saha çalışmaları yaparak Balat’taki Ermeni toplumuna dair anıları belgeledi. Burs programı sonrasında, Yerevan’da öğrenciler, akademisyenler ve sivil toplum temsilcilerine yönelik iki sunum gerçekleştirdi. Khorenyan Okulu üzerine CSN Lab tarafından başlatılan kapsamlı sergi çalışması, okulun İstanbul’un kültürel mirasındaki önemini ve Ermeni toplumuna sağladığı katkıları ele almaktadır.

Türkiye'den Yaşar Adnan Adanalı, İstanbul merkezli bir kent araştırmacısı, aktivist ve sosyal girişimci olarak bursunu Ermenistan'daki Cultural and Social Narratives Laboratory'de (CSN Lab) gerçekleştirdi.

Adanalı, İstanbul merkezli toplumsal dönüşüme yönelik bir kültür merkezi olan Postane'nin kurucu direktörüdür. Aynı zamanda, demokratik, ekolojik ve adil kent ve kırsal alanlar için çalışan Mekanda Adalet Derneği’nin kurucu ortağıdır. Al Jazeera America, BBC, DW, Le Monde Diplomatique, Monocle, The Economist, The Guardian ve The New York Times gibi uluslararası medya kuruluşlarında makaleleri yayımlanmıştır. Ayrıca birçok uluslararası üniversitede konuk öğretim üyesi olarak dersler vermiştir.

Bursu kapsamında, "Hafıza, Miras, Adalet: Daha İyi Bir Dünya İçin Uygulamalar ve Mekânlar" başlıklı bir sunum ve tartışma gerçekleştirdi. Bu etkinlikte, mekânsal adalet, hafızanın belgelenmesi ve İstanbul’daki kültürel mirasın korunmasına dair geniş bilgi ve deneyimlerini paylaştı. "The Urbanist" hesabında sosyal medyada mekânsal adalet, hafıza mekânları ve kültürel miras üzerine yazılar yazmaktadır. Yerevan’daki burs sürecinde, şehrin modern kentsel gelişimlerini ele alan kısa videolar da üretti.