19 Ocak 2007’de Hrant Dink’in öldürülmesiyle toplumsal hafızada özel bir yer edinen İstanbul Şişli’deki Sebat Apartmanı’ndaki Agos gazetesinin eski çalışma ofisi 23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı olarak 17 Haziran'da kapılarını açıyor.  “23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı”nın, Hrant Dink’in sahiplendiği ve farkındalık yaratmaya çalıştığı insan hakları, demokrasi, eşitlik, adalet, hak ve özgürlükler  gibi evrensel değerleri geniş kitlelerle buluşturan ve hafıza ile umudu birleştiren görsel bir merkez olması hedeflendi.

Hafıza Mekânı, adını Hrant Dink’in 23 Nisan 1996’da Agos’ta yayımlanan  “23,5 Nisan” başlıklı köşe yazısından aldı. 

23,5 Odalar

Ziyaretçiler, “23,5”u Hrant Dink’in anlatıları rehberliğinde gezerken onun hayatına, mücadelesine ve ölümüne tanıklık edecek, Türkiye tarihinden kesitler bulabilecekler.

Hrant Dink’in çalışma odası olduğu gibi korunurken, diğer odalarda ziyaretçileri kimlik, eşitlik, hakikat ve adalet gibi kavramları sorgulamaya ve paylaşmaya davet eden video, yerleştirme ve yazılar yer alacak.

Çok Amaçlı Etkinlik Alanı:  Bu alanda 23,5’un paylaşım, üretim, düşünme ve araştırma mekânı olmasında önemli rol oynayacak farklı içerikteki atölyeler ve etkinlikler düzenlenecek.  Ayrıca ziyaretçiler videowall’lar sayesinde, Hrant Dink’in biyografisinden farklı kesitleri videolar, belgeler ve fotoğraflar aracılığı ile inceleme fırsatı bulacaklar. Bu mekânda, Agos Gazetesi’nin 1996-2007 yılları arasındaki 10 yıllık arşivi de araştırmacılara ve ziyaretçilere açık olacak.

Koridor:  Burada, 1996-2007 yılları arasında yaşanan, Türkiye tarihinden kesitler, azınlıklar açısından önemli gelişmeler, toplumsal bellekte yer edinen olaylar Agos Gazetesi’nde yayımlanan haber ve manşetler eşliğinde sergilenecek. 

Tırttava: Hrant Dink’in askerlik görevi sırasında yaşadığı ayrımcılıktan yola çıkarak tasarlanan bu odada ziyaretçiler kendi ayrımcılık hikâyelerini paylaşabilecekler ve paylaşılmış diğer hikâyeleri izleyebilecekler.

Agos Odası: Agos Gazetesi’nin kuruluş hikâyesi, başarıları, ele aldığı konular ve yarattığı etki, tanıklıklar, gazeteden kesitler, çizimler, fotoğraflar ve videolar aracılığı ile anlatılacak.

Atlantis Uygarlığı Odası: Hrant Dink’in Tuzla’daki “Kamp Armen” yıllarındaki çocukluğu, mücadelesi, Rakel Dink’in ve Hrant Dink’in hikâyesi, Türkiye’nin gayrı-müslim  kültürel miras envanteri ve azınlık vakıflarının el konan mülkler sorunu Atlantis Odası aracılığı ile ziyaretçilerle buluşacak.

Güvercin Tedirginliği Odası: 2004 yılından itibaren Hrant Dink’in maruz kaldığı hedef gösterilme süreci, açılan davalar,  Hrant Dink ve Agos’a karşı yapılan protestolar kronolojik olarak Hrant Dink’in anlatımı ile videolar, yazılar, belgeler, gazete haberleri ve görseller eşliğinde bu odada sergilenecek.

Tuvalet Korosu: 1980 darbesine tutuklanan Hrant Dink’in tuvaletten bozma bir hücrede yaşadığı psikolojik ve fiziki işkence “Tuvalet Korosu” yerleştirmesiyle  dönemin anti demokratik uygulamalarına ışık tutacak.  

Adalet Arayışı: Bu oda, 19 Ocak’ta ne olduğuna, 2007’den bu yana devam eden Hrant Dink Cinayeti davasına, 19 Ocak anmalarına ve adalet talebinin geniş kitleler tarafından ne şekilde algılandığına  videolar, belgeler ve tanıklıklar eşliğinde ışık tutacak.

Tuz ve Işık: Sanatçı Sarkis’in “acılardan pırlanta yaratma” metaforunu esas alan yerleştirmesi, 23,5’un daimi bir parçası olarak, binanın arka balkonunda yerini alıyor. Tuz ve Işık hissetmeye, tefekküre ve anmaya olanak sağlayan bir alan olarak Sarkis tarafından 23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı için  tasarlandı.

Büyükelçilik Kurma Projesi: Almanyalı sanatçılar Horst Hoheisel ve Andreas Knitz’in Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesine dikkat çeken sanat işi 23,5’un daimi bir parçası olacak.

Ziyaretçi Programları

23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı’nın yaşayan, dinamik, güncellenen, araştırmayı ve üretimi teşvik eden bir mekân olması hedeflenmektedir. 23,5’ta ziyaretçi programları kapsamında yer alacak etkinliklerin yanı sıra sürekli atölyeler de düzenlenecektir. Atölyelerin hatırlama pratiklerine, kişisel hikâyelere, Ermeni kültürü ve tarihine, demokrasi, insan hakları, barış ve eşitlik gibi evrensel değerlere ve farklı coğrafyalarda yer alan ilham verici hafıza mekânları ve müzelere odaklanılması amaçlanmaktadır.

Etkileşime dayalı ve aktif katılımı esas alan atölyeler, 23,5’un  diğer hafıza mekânları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve eğitim kurumları ile işbirliği içinde, empatiyi, karşılıklı anlayışı ve bir arada yaşamı teşvik eden bir paylaşım,üretim ve diyalog mekânı olarak çalışmalarını sürdürmesinde önemli bir rol oynayacak. 

Sebatla, vicdanla, umutla...

Fotoğraflar: Mıgırdiç Arzivyan