Hrant Dink Vakfı 2015 yılında başladığı Türkiye’nin Çokkültürlü Mirası projesiyle Türkiye’deki, Ermeni, Rum, Yahudi ve Süryani toplumlarına ait manastır, kilise, şapel, okul, sinagog, hastane, yetimhane ve mezarlık gibi yapıların bir envanterini çıkararak, bu yapılara ait verileri kayıt altına alıyor. Türkiye’nin Çokkültürlü Mirasını Savunmak ve Ortaya Çıkarmak başlığı altında yürütülen bu 15 aylık çalışmayla, kültür varlıkları envanterinin çıkarılmasının yanı sıra, Türkiye’deki kültürel mirası içeren interaktif bir çevrimiçi harita üzerinden tarihî kamu yapılarının araştırılması, koruma altına alınması ve yeniden canlandırılması için bir tartışma ortamı yaratmak amaçlanıyor.
Envanter ve çevrimiçi harita, Türkiye’deki Rum, Süryani, Ermeni ve Yahudi kültürel mirası hakkındaki ilk geniş kapsamlı kaynak olma özelliği taşıyor. Harita yaklaşık olarak 4500’ü Ermeni, 4000’i Rum, 700’ü Süryani ve 300’ü Yahudi toplumlarına ait olmak üzere toplamda 9500 yapı içeriyor.
Kayıt altına alınan yapılara dair yerelde var olan bilgilerin ve bu yapılara yüklenen anlamların ortaya çıkarılması, kültürel mirasın sürdürülebilirliği açısından büyük önem arz ediyor. Bu amaçla, proje kapsamında, Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde saha çalışmaları yapmak hedefleniyor.
Projenin ilk saha çalışması, 2015 yazı ve sonbaharında Kayseri’de yapıldı. Ermeni ve Rum toplumlarına ait kamu yapılarına odaklanan araştırmada, 110 Ermeni ve 72 Rum yapısı, yerinde görüldü. Bunlardan 18’ine dair risk analizi raporu, Kültürel Mirası Koruma Derneği’nden uzmanların değerlendirmeleri doğrultusunda, Ermeni ve Rum Kültür Varlıklarıyla Kayseri başlığıyla yayımlandı.
‘Kültürel miras’ kavramının tanımı, somut olmayan kültürel miras örnekleri ve risk analizi/alan yönetimine odaklanan üç atölye çalışmasıyla, hem projenin odaklandığı konular hem de benzer projelerin çalışmaları paylaşıldı.
Çalışma hakkında daha fazla bilgi:
Kültürel Miras: Kavramlar, Arayışlar ve Türkiye’den Örnekler
Belleğin Topoğrafyası: Tecrübeler ve Yöntemler
Belleğin Topografyası II: Doğu Avrupa’dan Türkiye Coğrafyasına Kültürel Miras
Geçmişin Pratiği: Günümüzde Somut Olmayan Kültürel Miras
Ermeni ve Rum Kültür Varlıklarıyla Kayseri
Türkiye Kültür Varlıkları Haritası