İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Hrant Dink Vakfı ve HAYCAR Mimarlar ve Mühendisler Dayanışma Derneği'nin işbirliğiyle hayata geçirilen 'Batılılaşan İstanbul´un Ermeni Mimarları' sergisinin küratörlüğünü Mimar Hasan Kuruyazıcı yaptı. Sergi, İstanbul'un şekillenmesinde rol oynayan ve bugün adı unutulmuş Ermeni mimarların katkılarını ortaya koyuyor.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen sergide; 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında İstanbul'da yaşamış ve çoğu artık hatırlanmayan 40 Ermeni mimarın yaşam öyküsü, binaların tarihçesi ve 100'ü aşkın binanın fotoğrafı yer alıyor. Hasan Kuruyazıcı'nın, Kurtuluş, Pangaltı, Taksim, Cihangir, Tarlabaşı, Tünel, Galata, Eminönü ve Mahmutpaşa'da sokak sokak gezerek yaptığı taramalarla oluşan sergi, İstanbul'un mimari çehresinin Batılı anlamda değişmesinde Ermeni mimarların oynadığı rolü gözler önüne seriyor.

Benzer bir çalışmayı Rum mimarlarla ilgili olarak da yürüten Hasan Kuruyazıcı, uzun yıllar süren araştırmasının başlangıcını şöyle anlatıyor: "İstanbul'da 19. yüzyıldan kalma büyük bir bina stoğu var. Çoğunu yakıp yıktığımız halde, ayakta kalmayı başarabilmiş binalar bunlar. 'Bu kadar çok binayı kim yaptı?' sorusu kafamı meşgul etmeye başlayınca, böyle bir araştırma yapmaya karar verdim."
Sergi, İstanbullulara yaşadıkları şehrin tarihiyle ilgili bilgi sunarak; mimarlar, sanat tarihçileri, mimarlık öğrencileri, arkeologlar ve sosyal bilimler alanında çalışanlar için bir kaynak oluşturmayı amaçlıyor.

Sergi kapsamında, 'İstanbul'un Ermeni Mimarları' başlıklı bir panelin yanı sıra, yine bu mimarlara ait binaların rehber eşliğinde gezildiği turlar da düzenledi. Ziyaretçiler, iki kısa filmin gösterildiği sergiyi gezerken, ses sistemi sayesinde binalar ve mekânlar hakkında bilgi edinme fırsatını da buldu.

Sergiyle eşzamanlı olarak, dönemin mimarisi ve mimarlar hakkındaki makaleler ile sergide yer alan binaların fotoğraflarını içeren 'Batılılaşan İstanbul'un Ermeni Mimarları' isimli kitap, Türkçe-İngilizce ve Ermenice-İngilizce basılarak, okuyucuyla buluştu. Editörlüğünü Hasan Kuruyazıcı'nın yaptığı kitapta, Edhem Eldem, Afife Batur, Ahmet Ersoy, Alyson Wharton, Elmon Hançer ve Lora Baytar tarafından yazılmış toplam altı makale yer alıyor. Kitap, Hrant Dink Vakfı'ndan yüzde 25 indirim ve yurtiçine ücretsiz kargo ile veya kitabevlerinden satın alabilirsiniz.

Tasarımını Erkal Yavi'nin yaptığı kitap ve sergide yer alan binaların fotoğraflarını Gökhan Tan, Kamil Yılmaz, Görkem Kızılkayak, Galata Fotoğrafhanesi´nden Sibel Günak, Özgür Bali, Bahar Gökten, Tanla Özuzun, Burak Kara, Beril Gür, Anıl Çizmeci, Umur Çolgar, Tuba Kılıç, Damla Yedisan, Semra Yeşil, Grid Collective'ten Burak Gölge, Duygu Tozduman, Sera Dink ve Tevfik Rıza Gözlükçü çekti.
Sergi İstanbul Modern'in dışında, Türkiye'de Bahçeşehir Üniversitesi ve Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde, Ermenistan'ın Yerevan, Gümrü ve Vanadzor şehirlerinde sergilendi.