15 Aralık 2022'de Hrant Dink Vakfı Havak Salonu’nda “Suriye’den Ankara’ya: I. Dünya Savaşı ve Mütareke Döneminde Halide Edib” başlıklı bir panel yapıldı. 70’e yakın kişinin takip ettiği etkinlikte alanında uzman akademisyenler Halide Edib’in politik yaşamının az bilinen yönlerini tartıştı.
Oturum başkanlığını Bilgi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ayhan Aktar’ın yaptığı panel, Aktar’ın Halide Edib’in kısa yaşam öyküsünü anlattığı sunumuyla başladı. Ardından Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Prof. Dr. Selim Deringil, Osmanlı hükümetinin savaş zamanındaki yetimler siyasetini ve Halide Edib’in Lübnan yakınlarında bulunan ve çoğunlukla Ermeni, Kürt ve Süryani yetimlerin barındığı Ayntura Yetimhanesi yöneticiliği dönemini anlattı. Son konuşmacı Davis’deki Kaliforniya Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Prof. Dr. Baki Tezcan, hem Halide Edib’in Ermeni yetimleri Müslümanlaştırma’daki rolünü hem de mütarekeyle birlikte yaşadığı siyasi dönüşümleri ayrıntılı olarak tartıştı.
East Anglia Üniversitesi Avrupa Tarihi ve Dilleri Bölümü’nden 1975 yılında mezun oldu ve aynı üniversitede doktorasını tamamladı. 1979’da öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde emekli olacağı 2013 yılına kadar dersler verdi ve araştırmalar yürüttü. Daha sonra Lübnan Amerikan Üniversitesi Tarih Bölümü’nde çalışmaya başladı. Osmanlı son dönemi ve Cumhuriyet tarihi, II. Abdülhamid dönemi, Ermeniler, ihtida konularında kitapları ve makaleleri bulunuyor. Son dönem yayımladığı kitaplar arasında Osmanlı İmparatorluğu’nda İhtida ve İrtidad (2017) ve The Ottoman Twilight in the Arab Lands: Turkish Testimonies and Memories of the Great War (2019) yer alıyor.
Baki Tezcan
Davis’deki Kaliforniya Üniversitesi Tarih Bölümü'nde öğretim üyesidir. Daha çok erken modern Osmanlı fikri, siyasi ve toplumsal tarihi, Osmanlı tarihyazımı ve İslam'ın Osmanlı yüzyıllarında dönüşümü üzerine çalışmalar yürütüyor. Halide Edib'in Birinci Dünya Savaşı ve Mütareke Dönemi'ndeki faaliyeti ile ilgilenmesi, Osmanlı ve Türkiyat Çalışmaları Derneği'ndeki idari görevi çerçevesinde hasbelkader olmuştur. The Second Ottoman Empire: Political and Social Transformation in the Early Modern World başlıklı kitabı 2010 yılında yayımlandı.
Moderatör: Ayhan Aktar
Boğaziçi Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü’nden 1977 yılında mezun oldu. 1980 yılında Marmara Üniversitesi’nde çalışmaya başladı ve doktora tezini 1989’da tamamladı. Daha sonraki yıllarda Türkiye’de devlet-gayrimüslim azınlık ilişkileri üzerine çalışmalar yürüttü. Varlık Vergisi ve ‘Türkleştirme’ Politikaları başlıklı kitabı 2000 yılında yayımlandı. 2005 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde toplanan “İmparatorluğun Çöküş Döneminde Osmanlı Ermenileri: Bilimsel Sorumluluk ve Demokrasi Sorunları” başlıklı konferansın organizasyon komitesinde çalıştı. 2006 yılında Marmara Üniversitesi’nden emekli oldu. Aynı yıl, Türk Milliyetçiliği, Gayrimüslimler ve Ekonomik Dönüşüm başlıklı kitabı yayımlandı. 2011 yılında ise, Yorgo Hacıdimitriadis’in Aşkale – Erzurum Günlüğü (1943) başlıklı kitabı yayımlandı. 2012 yılında Yüzbaşı Sarkis Torosyan’ın Çanakkale’den Filistin Cephesi’ne başlıklı anılarını yayına hazırladı. Hâlen İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde öğretim üyesidir.
