Hrant Dink Vakfı’nın, yaklaşık iki yıl boyunca sürdürdüğü Kayseri'nin Develi (Everek-Fenesse) ilçesiyle Sivas ve Adana illerinde çok kültürlü mirasın durumunu ve yeniden kullanım olanaklarını inceleyen araştırması kitaplaştırıldı. Kitaplarda, şehirlerin ve binaların hikayesi, tarih çizelgeleri, kültürel miras envanterleri, yerelde yürütülen sözlü tarih anlatıları, anılar, kent merkezlerinde Ermenilerin hatırasının izini süren hafıza turları ve yer yer Doğa Derneği araştırmacıları ile ortak çalışma yürüttüğümüz kadim üretim yöntemleri ile anlatılıyor. Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve Chrest Vakfı desteği ve yereldeki akademisyenler, araştırmacılar, yerel yönetimler ve sivil toplumun işbirliğiyle süren araştırma Havak Salonu'nda tanıtıldı.
Ermeni Kültür Varlıklarıyla Develi
Cumhuriyet döneminde Ermenilerin cemaat olarak yaşadığı ender Anadolu şehirlerinden olan Kayseri’nin ilçesi Develi, Everek ve Fenese başta olmak üzere, Ermeni, Rum ve Müslüman mahallelerinden oluşmaktaydı. Kiliseleri ve okullarının yanı sıra köklü bir tarihe sahip olan toplum ekonomik gelişim sağlamış, 1915’te ise nerdeyse her şeyini kaybetmiş, sonrasında kısmen toparlanmayı başarmış ve 1960’lara kadar cemaat olarak hayatını sürdürmüş, ancak bugün tamamen yok olmuş diyebiliriz. Kitapta, ağırlıkla sözlü tarihle derlenen bilgiler doğrultusunda Cumhuriyet dönemi Develi Ermenileri tarihini ele alan bir bölüm ve son Ermeni evinin hikâyesi yer alıyor. Ayrıca, Develi Ermenilerinden Hagop Arzumanyan'ın 1935 yılında kaleme aldığı anı kitabının tam metin olarak çevirisi ve Jack Der Sarkissian’ın geç 19. yy ve 20. yy başında Develi Ermeni toplumunun geçirdiği dönüşümleri anlatan makalesi yayınlanarak Türkçe’ye kazandırıldı.
Ermeni Kültür Varlıklarıyla Adana
Adana kitabı, bir yerel tarih çizelgesi sunduktan sonra, kültürel miras araştırması sonuçlarıyla ve 163 yapının bilgisinin yer aldığı envanter bölümü ile devam ediyor. Geniş zamansal çeşitlilik sergileyen kültürel miras yapıları hakkında bilgi sunan kitap, Bizans döneminden Kilikya’ya, 19. yy Çukurova vadisine ve Cumhuriyet dönemi Adana’sına uzanan dönüşümlerin izini sürüyor. Kitapta ayrıca Adana kent merkezinde çok kültürlü dönemin hatırasının izini süren hafıza turu yer alıyor. Yeniden kullanım olanaklarını tartışan bölümde Adana’nın merkezinde bulunan, bugün Nuri Has Pasajı adını taşıyan Apkaryan Okulu ve Doğa Derneği uzmanlarının katkılarıyla araştırma fırsatı bulduğumuz Aladağ’daki kültürel miras ve kadim üretim havzaları ilişkisi ele alınıyor.
Ermeni Kültür Varlıklarıyla Sivas
Sivas kitabı, bir yerel tarih çizelgesi sunduktan sonra, kültürel miras araştırması sonuçlarıyla ve 430 yapının bilgisinin yer aldığı envanter bölümü ile devam ediyor. Geniş zamansal, coğrafi ve yapısal çeşitlilik sergileyen kültürel miras yapıları hakkında bilgi veren kitap, bir yandan Sivas’ı bir bütün olarak gösterirken diğer yandan Sivas’ın her bir bölgesinin kendine has özelliklerini ele alıyor. Kitapta ayrıca Sivas kent merkezinde Ermenilerin ve bugün neredeyse yok olan diğer toplumların yaşadıkları dönemin hatırasının izini süren hafıza turu yer alıyor. Ayrı bir bölüm ile Sivas şehir merkezindeki Ermeni okulları hakkında bilgi vererek, şehrin 19. yy ortalarında başlayan modernleşme serüveni anlatılıyor. Son bölümde, Sivas’ın merkezine en yakın konumdaki ayakta kalmış Tavra Surp Sarkis Kilisesi’nin yeniden kullanım olanaklarını tartışılıyor ve Doğa Derneği uzmanlarının katkılarıyla araştırma fırsatı bulduğumuz Divriği’deki kültürel miras ve kadim üretim havzaları ilişkisi ele alınıyor.
Kitaplar ücretsiz olarak Vakıf’tan temin edilebilir. Şehir dışından sipariş vermek için iBu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir. ve +90 212 240 33 61 numaradan iletişime geçilmesi rica olunur.