2022 թվականի նոյեմբերի 4-5-ը Հրանտ Դինք հիմնարկի «Հավաք» սրահում տեղի ունեցավ «Ստամբուլ՝ 1914-1922. պատերազմի, փլուզուման, գրավման և ընդդիմության պատմությունը» խորագրով միջազգային գիտաժողովը, որին մասնակցում էին գիտնականներ, հետազոտողներ, ուսանողներ, ինչպես նաև պատմությամբ հետաքրքրվողներ Թուրքիայից և արտերկրից։

Հիբրիդային ձևաչափով կազմակերպված և թուրքերեն ու անգլերեն լեզուներով ուղիղ հեռարձակվող գիտաժողովին մասնակցեցին 22 զեկուցողներ՝ ինը երկրներից: Երկու օր շարունակ քննարկվեցին այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են սոցիալական և տնտեսական վերափոխումները, որոնց միջով Ստամբուլն անցել է Առաջին աշխարհամարտի և դրանից հետո ընկած զինադադարի շրջանում, քաղաքում ծավալված հումանիտար աջակցությունն ու որբերի վիճակը: Տարբեր պետական արխիվների և անհատական պատմությունների հիման վրա պատրաստված զեկույցներում քննարկվեցին նաև այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են միգրացիան, դիվանագիտությունը, գրականությունը, կինոն ու թատրոնը:

Գիտաժողովին ներկայացված և մեծ հետաքրքրություն առաջացրած զեկուցումների տեսանյութերը կարող եք դիտել այս էջում։

Գիտաժողովի ծրագիրը ներբեռնելու համար անցեք հետևյալ հղմամբ:

 1-ԻՆ ՕՐ

 Բացում   
 
09.30 - 10.30

Բացման խոսք: Ռաքել Դինք

Բացման ելույթ: Այհան Աքթար - «Փաշա, ինչո՞ւ մտանք այս պատերազմի մեջ». պատերազմի մեջ մտնելու Օսմանյան պետության որոշումը (փետրվար–հոկտեմբեր, 1914)

 
 
 I. Պատերազմն ու դրա հետևանքները
 
10.30 - 11.30

Նիստը վարող՝ Այշե Քադըօղլու

Հիլմար Կայզեր - Կոստանդնուպոլիսը և հայկական դիմադրությունը

Քենթ Շուլ – Գրավված Ստամբուլի բանտերը (1918-22). քաղաքակրթությանը համապատասխան քաղաքականացված վայրեր

   
II. Քաղաքի գրավումն ու աջակցության տրամադրումը 
12.00 - 13.30

Նիստը վարող՝ Մեհմեթ Փոլաթել

Եվանգելիա Ախլադի - Հունաստանի պետական վերահսկողությունը մանկատների վրա (1919–1922)

Ալեքսանդրոս Մակրիս - Անդրազգային բարեկեցությունը զինադադարի շրջանում. Հունաստանի սոցիալական աջակցության նախարարության գործունեությունը գրավված Ստամբուլում

Կոնստանտինա Անդրիանոպուլու - Հույն ուղղափառ որբերի իրավիճակը՝ թուրք ընտանիքների և հաստատությունների կողմից որդեգրվածներին հատուկ անդրադարձով (առցանց զեկույց)

 
III. Տարբեր փնտրտուքներ՝ քաղաքի գրավման ներքո
 
14.30 - 16.00

Նիստը վարող՝ Այֆեր Բարթու Ջանդան

Վահե Թաշճյան - Խոսքի պատմություն. հայ-թուրքական հարաբերությունների քննարկումը Ստամբուլում՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո (առցանց զեկույց)

Անդրեաս Բալթաս - Սպորտը և ազգային գաղափարախոսությունները Ստամբուլում «զինադադարի» ժամանակ (1918-1922). հունական մարզական ակումբների օրինակը

Սոնա Բալդրյան - Հայ կանայք հետեղեռնյան Թուրքիայում (1919-1921)՝ «Հայ կին» պարբերականի տեսանկյունից

  
IV. Դիվանագիտությունը զինադադարի ժամանակ
 
16.30-18.00

Նիստը վարող՝ Այշե Օզիլ

Դմիտար Տասիչ - Նորավարտ պատերազմի և հետաձգված խաղաղության միջև. Սերբ-խորվաթ-սլովենական թագավորության առաքելությունը Ստամբուլում (1919-1922)

Քլեր Լե Բրաս – Ներկայացնելով Կոստանդնուպոլիսը և Անկարան. օսմանյան դիվանագետների առերեսումը կառավարական երկակիությանը Թուրքիայում (1920–1922)

Էդեն Նաբի Ֆրայ - Ասորի-իրանական մի ընտանիքի ճանապարհը Ստամբուլից Նյու Յորք. դրամական արժույթներ, քաղաքական ոլորտներ և անվտանգ ճանապարհ (առցանց զեկույց)

 
  


2-ՐԴ ՕՐ

 
V. Անձնական պատմություններ 
10.30-12.00

Նիստը վարող՝ Քենթ Շուլ

Սավվաս Ցիլենիս - Արրիա Կլոնդիայի հուշերը պատերազմի ժամանակաշրջանի Ստամբուլից (1914-1922)

Էլիսոն Պանելաս – Քաղաքացիությունից և օգնությունից զուրկ

Ալի Օքումուշ - Գյուլբենկյանների հետքերը Ստամբուլում Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո

 
VI. Գրականությունն ու քաղաքականությունը զինադադարի ժամանակ
 
 13.00-14.30

Նիստը վարող՝ Ահմեթ Քույաշ

Էնգին Քըլըչ - Թուրքական վեպն ու Ստամբուլի գրավումը

Թալաթ Ուլուսոյ – Դիպչելով ճշմարտությանը. վերընթերցելով Ալի Քեմալի գրվածքները «Փեյամ» թերթում

Բաքի Թեզջան - Կարեկցանքից մինչև մոռացություն. օսմանյան հայերը Հալիդե Էդիբի թերթի զինադադարի ժամանակաշրջանի հոդվածներում

 
VII. Սպիտակ ռուսները զինադադարի ժամանակ
 
15.00-16.00

Նիստը վարող՝ Այհան Աքթար

Թիմուր Սաիթով - Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմի փախստականները գրավված Ստամբուլում (առցանց զեկույց)

Անուշ Հովհաննիսյան - Հետպատերազմյան Ստամբուլի «միկրոաշխարհը» և սպիտակ ռուսների արտագաղթի ճակատագիրը

 
VIII. Կինոն ու թատրոնը պատերազմի և զինադադարի ժամանակ
 
16.00-17.00

Նիստը վարող՝ Էնգին Քըլըչ

Օզդե Չելիքթեմել-Թոմեն - Կինոն պատերազմի ժամանակ. պատերազմի ֆիլմերը և կինոդիտումները Առաջին համաշխարհային պատերազմի շրջանում

Նեսիմ Օվադյա Իզրայիլ - Ստամբուլում հայկական թատերական գործունեության վերելքը զինադադարի տարիներին

 

 

Միջոցառումը կազմակերպվել է Եվրոպական միության «Էթկինիզ» ծրագրի համաֆինանսավորմամբ: Միջոցառման բովանդակությունը բացառապես Հրանտ Դինք հիմնադրամի պատասխանատվությունն է և չի արտահայտում Եվրամիության տեսակետները։