Hrant Dink Vakfı destekçilerinden Dr. Alper Öktem’in girişimi ve katkılarıyla 2010 yılında hayata geçirilen Tarih Araştırma Teşvik Fonu, 1915’teki vicdanlı davranışların araştırılması, o dönemde davranışlarıyla insanlığa örnek olan kişilerin bulunması, yaptıklarının günümüzün toplumuyla paylaşılması, tarihin bir başka yüzünün yansıtılmasına yönelik araştırmaları desteklemeyi ve teşvik etmeyi amaçlamıştı. 2013 yılı itibarıyla fonun kapsamı, İbrahim Betil’in de desteğiyle genişletilmiş ve ismi 'Tarih ve Hafıza Araştırmaları Teşvik Fonu' olarak güncellenmiştir. 1915’te yaşananların insani boyutlarının günümüze yansımaları, sonraki nesillerde bıraktığı izler ve farklı hatırlanma biçimleri de bu fon tarafından desteklenecek araştırmaların kapsamına alınmıştır.
Dördüncüsü verilen teşvik fonuyla, 1915’te, Osmanlı topraklarında yaşananları, günümüzün anlayışıyla 'insan hakları savunuculuğu' olarak değerlendirilebilecek davranışlarıyla bir başka insanın yaşamına etkide bulunmuş, yaptıkları bugüne kadar bilinmeyen kişilerin bilimsel araştırma yöntemleriyle belirlenmesine ve kamuoyuna mal edilmesine destek sağlanıyor.
Jürisini Prof. Dr. Taner Akçam (Clark Üniversitesi), Prof. Boğos Levon Zekiyan (Venedik Ca' Foscari Üniversitesi), Prof. Dr. Edhem Eldem (Boğaziçi Üniversitesi), Prof. Raymond Kévorkian (Paris 8 Üniversitesi), Prof. Hans-Lukas Kieser (Zürih Üniversitesi), Prof. Dr. Arus Yumul (Bilgi Üniversitesi) ve Doç. Dr. Ayşe Gül Altınay'ın (Sabancı Üniversitesi) oluşturduğu teşvik fonunun bu yılki sahipleri, aşağıdaki isimler ve projelerdir:
- Adnan Çelik ve Namık Kemal Dinç, Yüzyıllık Ah, Kürtlerin 1915 Ermeni Soykırımı'na Dair Sözlü Tarih Anlatılarında Sembolik Yüzleşme ve Vicdan Hikâyeleri
- Arnaud Khayadjanian, The Righteous of the Armenian Genocide (Ermeni Soykırımı’nın Erdemli İnsanları)
- Öykü Gürpınar, Anadolu’nun Yitirilen Belleği: 1915’ten Günümüze Erzincan’ın Pokr Armıdan (Küçük Armutlu) Köyü Üzerine Bir Monografi Çalışması
- Seher Şeylan, Konyalı Ermeniler
ADNAN ÇELİK: Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ni 2004 yılında bitirdi. Ardından, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı'nda, Diyarbakır Gâvur (Xançepek) Mahallesi’nin çokkültürlülükten gettolaşmaya evrilen sosyal dönüşümü üzerine yüksek lisans yaptı. Sabancı Üniversitesi’nden Leyla Neyzi direktörlüğünde, 2011-2012 yılları arasında yürütülen 'Türkiyeli Gençler Anlatıyor: Sözlü Tarihin Geçmişle Yüzleşme, Toplumsal Uzlaşma ve Demokratikleşmeye Katkısı' isimli sözlü tarih projesi kapsamında, Diyarbakır ve Muğla’da yürütülen saha araştırmalarında asistan olarak çalıştı. 2013 yılından beri İsmail Beşikçi Vakfı tarafından yürütülen '1915, Diyarbekir, Kürtler' isimli sözlü tarih projesinde araştırmacı olarak yer alan Çelik, aynı zamanda 2013 yılından beri Paris EHESS Üniversitesi'nde '1990’lar Kürdistanı’nda Devlet Şiddeti ve İntra-Kürt Çatışmalarının Sosyo-Antropolojik Boyutları' başlıklı antropoloji doktorasına devam ediyor.
NAMIK KEMAL DİNÇ: İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü’nden 2008 yılında mezun oldu. Uzun yıllardır Kürtlerin tarihi konusunda bağımsız araştırmacı olarak çalışmakta. Araştırma konularını; '19. ve 20. yüzyıl Kürt tarihi', 'Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne iskân politikaları' ve 'Dersim ve Alevilik' başlıkları oluşturmakta. 'Kürdoloji Çalışmaları Grubu' bünyesinde ortak imza attığı dört kitabın hazırlanması sürecine katıldı. İstanbul Göç Edenlerle Yardımlaşma ve Kültür Derneği (Göç-Der) bünyesinde, 1990’lı yıllarda 'zorunlu Kürt göçü' nedeniyle İstanbul’a gelen Kürtlerle sözlü tarih projesine katıldı. Bu projenin sonunda üretilen Göç Hikâyeleri isimli kitabın editörlüğünü yaptı. Halen bir televizyon kanalında tarih programı yapmakta olup, araştırmalarına devam etmektedir.
ARNAUD KHAYADJANIAN: Paris Sorbonne Üniversitesi mezunu olan Arnaud Khayadjanian, 2012’de Les Horizons Perdu isimli ilk kısa kurgu filmine imza attı. Halen Stony Paths isimli uzun metraj belgesel filmi üzerinde Adalios ile çalışmaktadır. Film, Ermeni büyük-büyük ebeveynlerinin hikâyesinden esinlenmektedir. Aynı zamanda Arshak isimli bir kısa kurgu film üzerinde de çalışmaktadır. Ayrıca, müzisyenler için klip çalışmaları da vardır. Çalışmalarının özündeki konular kimlik, manzara ve ailedir. Eserlerinde Atom Egoyan, James Gray ve Nuri Bilge Ceylan’dan esintiler görülebilir.
ÖYKÜ GÜRPINAR: Lisans derecesini İstanbul Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü'nden, yüksek lisans derecesini de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden aldı. 1915'ten günümüze bir Ermeni ailenin yaşam deneyimini konu alan tez çalışması çerçevesinde, 'Türkiye'de Ermeni olma' deneyimini araştırdı. Ayrıca, Doç. Dr. Şükrü Aslan ve Doç. Dr. Sibel Yardımcı yürütücülüğündeki 'Türkiye'nin Etnik Coğrafyası' başlıklı Bilimsel Araştırma Projesi'nde, proje asistanı olarak görev yaptı.
SEHER ŞEYLAN: Lisans eğitimini İstanbul Kültür Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı. Aynı üniversitede medya okuryazarlığı üzerine hazırladığı tez çalışması ile yüksek lisans derecesini aldı. Halen, Marmara Üniversitesi Radyo TV Bölümü’nde doktora eğitimine devam etmektedir. Diasporik sinema, belgesel, kimlik ve temsil odaklı tez çalışmasını sürdürmektedir.