2022'nin Aralık ayında yazılı basında ulusal, etnik ve dinî kimlik gruplarını ve LGBTİ+’ları hedef alarak nefret söylemi içeren haber ve köşe yazılarını eleştirel söylem analizi ile inceledik. “Basında Nefret Söylemi: Aralık Ayından Seçtiklerimiz” ile haber kupürlerine ve detaylı analizlere erişebilirsiniz. 

Aralık ayında Türkiye yazılı basınında;

  • Yunan kimliği, Yunanistan'ın göçmenlere yönelik uyguladığı devlet politikaları ve Türkiye-Yunanistan devletleri arasındaki siyasi gerginlik sebebiyle saldırganlık, şiddet ve insani değerlerden yoksun olmak gibi olumsuz ifadelerle anıldı.
  • LGBTİ+’lar, çocuklar, gençlik ve aile için tehdit olarak işaret edilerek cinsiyet kimliğini ve cinsel yönelim gruplarını hedef alan homofobik söylem üretildi.
  • Ermeni kimliği, Ermenistan, Azerbaycan ve Türkiye arasındaki güncel ve tarihî sorunları aktaran haberlerde şiddet ve tehdit unsuru olarak işaret edildi.
  • Bir grup tarafından yapılan eylemlerin sorumluluğu olumsuz sıfat kullanımıyla tüm kimliğe genellendi ve Yahudiler hedef gösterildi.
  1. Akşam, “YUNAN YİNE PROVOKASYON PEŞİNDE”
Yunanistan donanmasının ve hava kuvvetlerinin Rodos ve Meis adalarında yapacakları tatbikatı konu edinen haber, başlığında Yunan kimliğini tehdit olarak işaret ediyor. Söz konusu tatbikat Yunan kimliğine atfedilerek sorunsallaştırılıyor ve ‘provokasyon’ olarak tanımlanıyor. Başlıktaki 'yine' ifadesiyle söz konusu olayın devamlılığına vurgu yapılıyor ve Yunanların tehdit oluşturduğu algısı pekiştiriliyor. Şiddetle ilişkilendirilen Yunanlara yönelik mevcut önyargılar ve düşmanlık algısı körükleniyor.
  2. Milli Gazete, “YOBAZ YAHUDİLER YİNE AKSA’YA GİRDİ!”
Haber, Yahudi bir grubun dinî ritüellerini yerine getirmek amacıyla Mescid-i Aksa’nın avlusuna gittiğini iddia ediyor. Ancak, bir grubun eylemlerinin sorumluluğu haber başlığına taşınırken tüm kimliğe yükleniyor. Başlıkta kullanılan 'yobaz' sıfatı kimliğe genellenirken, 'yine' ifadesiyle söz konusu eylemin devamlılığı vurgulanıyor. Bu yöntemlerle, haber başlığında ve içeriğinde kimlik tehdit olarak işaret ediliyor. Yahudilere yönelik düşmanlık körükleniyor. 
  3. Akşam, “EGE’DE YUNAN ZULMÜNÜ İHA’LAR TESPİT ETTİ”
Haber, Yunanistan sahil güvenlik ekipleri tarafından göçmenlerin Türkiye karasularına geri itilme görüntüsünün Türkiye Savunma Bakanlığı aracılığıyla paylaşılmasını konu ediniyor. Göçmenlere uygulanan söz konusu insan hakları ihlallerinin sorumluluğu haber başlığında Yunan kimliğine yükleniyor. Kimlik 'zulüm' ifadesiyle ilişkilendiriliyor, olumsuz sıfat kullanımıyla nefret söylemi üretiliyor. Bu yolla, kimliğe yönelik mevcut önyargılar körükleniyor ve Yunanlar düşmanlaştırılıyor. 
  4. Yeni Akit, “Ermeni barbarlığı bir defa daha ortaya çıktı”
Haber, Azerbaycan Televizyon ve Radyo Yayıncılığı tarafından Tuğ köyünde yer aldığı iddia edilen esir kampıyla ilgili hazırlanan raporu konu ediniyor. Ancak, söz konusu rapor haberleştirilirken Ermeni kimliği ‘barbar’ olmakla genelleniyor ve tehdit olarak işaret ediyor. Başlıktaki ifadeyle söz konusu olayın tekrarlandığı belirtilerek Ermenilerin sürekli tehdit oluşturduğu algısı yaratılıyor. Saldırganlık ve şiddetle ilişkilendirilen Ermenilere yönelik mevcut önyargılar pekiştiriliyor. 
  5. Yeni Mesaj, “Ermeniler, Azerbaycan’ın madenlerine el koydu!”
Haber, Azerbaycanlı sivil toplum kuruluşlarının, Ermeni nüfusun yaşadığı ve Rusya güçlerinin kontrolünde olan Şuşa bölgesinde yer alan madenlerin yasadışı yollarla işletildiği ve çevreye verilen zararın önlenmesi için yaptıkları eylemi konu ediniyor. Ancak, söz konusu eylem haberleştirilirken devlet politikalarının ve eylemlerinin sorumluluğu Ermeni kimliğine yükleniyor. Tehdit olarak işaret edilen Ermenilere yönelik düşmanlık körükleniyor.
  6. Yeni Şafak, “AB’nin Yunan ağzına sert tepki”
Haber, Avrupa Birliği Genel İşler Konseyi’nin Türkiye-Rusya ilişkileri, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs'la ilgili aldığı kararlar hakkında Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamayı aktarıyor. Söz konusu kararlar haberleştirilirken Yunan kimliğiyle ilişkilendiriliyor. Sıkça karşılaştığımız 'Yunan ağzı' ifadesiyle kimlik doğrudan aşağılama ve düşmanlık ögesi olarak kullanılıyor. Simgeleştirme yoluyla üretilen nefret söylemiyle Yunanlara ilişkin mevcut düşmanlık algısı pekiştiriliyor.
  7. İnegöl Okur, “İnegöllü gençler ve çocuklar LGBT sapkınlığı ile karşı karşıya”
Haber, İnegöl’de yer alan bir dernek başkanı tarafından yapılan ve LGBTİ+’ları hedef gösteren açıklamayı konu ediniyor. Söz konusu açıklama haberleştirilirken homofobik söylem yeniden üretiliyor. LGBTİ+ların 'çocuklar, gençlik ve aile' için tehdit oluşturduğu savunuluyor, cinsel kimlik ve cinsiyet kimliği ‘sapkınlık’ olarak nitelendiriliyor. LGBTİ+’ların görünürlüğü sorunsallaştırılıyor ve kimliğin haklarına erişimini riske atan homofobik söylemler üretiyor.
  8. Erzurum Pusula, “Ermeni mezalimini yerinde incelediler”
Erzurum’da Ermenileri hedef gösteren paneli ve panel sırasında siyasiler tarafından yapılan konuşmaları aktaran haber, başlığında ve içeriğinde Ermenileri ‘zalim’ olmakla ilişkilendiriyor. Kimliği hedef gösteren panel haberleştirilirken, Ermenilere yönelik nefret söylemi, kalıplaşmış sıfatların kullanımıyla yeniden üretiliyor. Kimlik şiddetle ilişkilendiriliyor ve Ermenilere yönelik mevcut düşmanlık algısı körükleniyor. 
  9. Kıbrıs Tercüman, “HADDİNİZİ BİLİN, KENDİNİZE GELİN..SİZİ GİDİ, RUM UŞAKLARI SİZİ!”
Kıbrıs’lı gazeteciyi hedef gösteren haber, başlığında ve içeriğinde Rum kimliğini hakaret ve aşağılama ögesi olarak kullanıyor. Haberde, kalıplaşmış ifadelerin kullanımıyla Rumlar hedef gösterilirken nefret söylemi üretiliyor. Rumlara yönelik mevcut önyargılar pekiştiriliyor ve düşmanlık algısı körükleniyor. 
  10. Hudut Gazetesi, “Yunan mezalimi!”
Haber, Yunanistan askerleri tarafından şiddete maruz kaldığı iddia edilen göçmenlerin röportajlarını konu ediniyor. Söz konusu şiddet eylemlerinin sorumluluğu Yunan kimliğine genelleniyor. Sıkça karşılaştığımız kalıplaşmış ifadelerden 'mezalim' kelimesinin kullanımıyla kimlik zalimlikle ilişkilendiriliyor. Yunanlara yönelik mevcut düşmanlık algısı pekiştirilerek kimlik hedef gösteriliyor. 
  11. Yeni Akit, “Niğde’nin göbeğinde LGBT propagandası”
Haber, Niğde’de bir meydanda gökkuşağı renkli şemsiyelerin asılmasını ve bu durumun halk tarafından nasıl karşılandığını konu ediniyor. Şemsiyelerin renklerinden dolayı LGBTİ+ propagandası yapıldığı ve ‘aile yapısının’ hedef alındığını iddia ediyor. Söz konusu şemsiyelerin kaldırılması gerektiğini vurgulayan haberde, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği grupları, ‘sapkın’ olarak nitelendiriliyor ve tehdit olarak işaret ediliyor. Homofobik bir söylem üretilerek LGBTİ+lara yönelik mevcut önyargılar körükleniyor.  
  12. Doğru Haber, “İşgalci Yahudiler Mescid-i Aksa’ya 1 senede 48 bini aşkın baskın düzenledi”
Kudüs İslami Vakıflar İdaresi Başkanı tarafından yapılan açıklamayı konu edinen haber, başlığında Yahudileri hedef gösteriyor. Açıklama haberleştirilirken, 2022 yılı boyunca Mescid-i Aksa’ya yönelik yapılan eylemlerin sorumluluğu tüm Yahudi kimliğine genelleniyor ve Yahudi kimliği şiddetle ilişkilendiriliyor. Olumsuz sıfat kullanımıyla kimlik tehdit olarak işaret ediliyor ve Yahudilere yönelik düşmanlık körükleniyor. 

 

Bu proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.